Projekt przygotowania Wskaźnika Kosztu Finansowania (WKF) powstał jako efekt wieloletnich prac badawczych i analitycznych w zakresie struktury stóp procentowych prowadzonych przez Instytut Badań nad Gospodarka Rynkową i Instytutu Rynku Pieniężnego.

Rozpoczęcie reformy wskaźników referencyjnych zainicjowanej w Raporcie Wheatley’a (2012) doprowadziło do szeregu zmian regulacyjnych, które nałożyły na instytucje używające wskaźniki finansowe w transakcjach z konsumentami obowiązek stosowania wyłącznie wskaźników spełniających wymogi Rozporządzenia PE 1011/2016. Ponadto, wymogi regulacyjne wymuszają posiadanie wskaźników alternatywnych, które byłyby możliwe do użycia w przypadku zaprzestania publikacji dotychczas stosowanych wskaźników takich jak np. WIBOR, LIBOR.

Na rynkach finansowych Europy, USA, Japonii od roku 2016 rozpoczęto prace mające na celu dostosowanie istniejących wskaźników do wymogów Rozporządzenia PE oraz wytycznych IOSCO. Rozpoczęto również prace nad wypracowaniem nowych wskaźników alternatywnych. W kilku przypadkach efektem powyższych działań, po przeprowadzeniu analiz, było stwierdzenie, że wskaźniki takie jak EONIA, LIBOR nie mogą być zreformowane na tyle głęboko, aby mogły bez zagrożenia funkcjonować po 2020 roku – w związku z tym jest prawdopodobne, że ich publikacja zostanie zakończona. Jednocześnie efektem reformy wskaźników było wypracowanie nowych wskaźników stanowiących alternatywę do tych, które funkcjonują obecnie. Nowe wskaźniki to np.: SOFR (USA), ESTR (EUR), SONIA (GBP), SARON (CHF), AMERIBOR (USA).

W Polsce reforma wskaźników zaczęła się w na przełomie 2017/2018 roku i dotyczy w zasadzie tylko wskaźnika WIBOR. Dotychczas publikowany wskaźniki POLONIA został przejęty do administracji przez NBP, a reforma wskaźników nie dotyczy bezpośrednio wskaźników publikowanych przez banki centralne.

Polski rynek finansowy charakteryzuje się wykorzystaniem wskaźnika WIBOR w sposób ponadprzeciętny względem innych rynków finansowych krajów OECD. Ponadto wskaźnik WIBOR wywodzi się z rynku międzybankowego, który (szczególnie w zakresie transakcji terminowych) uległ bardzo mocnemu zmniejszeniu. W przeciwieństwie do innych krajów o rozwiniętych rynkach finansowych, w Polsce jest bardzo mały rynek transakcji terminowych, które zwykle stanowią podstawę do wyliczenia struktury terminowej stop procentowych (np. transakcje OIS, repo).

Instytut Rynku Finansowego, wychodząc naprzeciw wyzwaniu jakie czeka polski rynek finansowy, zaproponował wypracowanie wskaźnika, który byłby oparty o transakcje (depozyty terminowe przyjmowane przez banki), posiadałby strukturę terminową (1M, 3M, 6M, 12M) byłby dostosowany do potrzeb polskiego rynku finansowego, który nawet w długoterminowych transakcjach hipotecznych korzysta ze wskaźnika oprocentowania zmiennego. Zaproponowany przez IRF Wskaźnik Kosztu Finansowania (WKF) nawiązuje do koncepcji LIBOR (krańcowy koszt finansowania, oparcie w transakcjach) jednakże jest dostosowany do zmian strukturalnych na rynku bankowym jakie zaszły pomiędzy początkiem lat 80-tych XX wieku a okresem po kryzysie Lehman Brothers (2008).

IRF pozyskał do projektu dwadzieścia banków spółdzielczych, które dotychczas w takich pracach infrastrukturalnych nie były często uwzględniane.

Cechą sektora banków spółdzielczych, jak również małych banków w ogóle jest domniemanie innej charakterystyki kosztu finansowania (zmienność, poziom) niż uniwersalnych/dużych banków komercyjnych. Jednakże brak jest dobrych jakościowo danych, aby koszt finansowania banków spółdzielczych zweryfikować lub stworzyć na tej podstawie wskaźnik (np. na potrzeby kalibracji polityki zarządzania kosztem finansowania lub do naliczania odsetek w kredytach). Prace nad WKF miały wypełnić powyższe luki.

Projekt WKF - propozycja rozwiązania problemu braku wskaźników alternatywnych w Polsce.

Stworzenie i wdrożenie wskaźnika kosztu finansowania opartego o dane transakcyjne banków - terminowe transakcje depozytowe lub inne transakcje determinujące finansowanie banków.

Założenia metodologiczne nowego wskaźnika wykorzystują dotychczasowe doświadczenia pozyskane na bazie prowadzonego projektu SMRP (System Monitoringu Rynku Pieniężnego) jak również dorobek naukowców zajmujących się tematyką wskaźników finansowych.

Projekt został przeprowadzany na bazie zaproszenia skierowanego kilkudziesięciu banków spółdzielczych. Na podstawie danych dotyczących zawartych depozytowych transakcji terminowych wypracowane zostało rozwiązanie pilotażowe WKF.

Po okresie analiz i przedstawienia propozycji WKF przygotowane zostało wdrożenie produkcyjne, a Instytut Rynku Finansowego wystąpił do organu nadzoru o zgodę na administrowanie WKF i rejestrację wskaźnika.