Główne dokumenty, przesłanki reformy, kierunki zmian postulowane przez regulatorów.

I. Raport Wheatley’a.

https://assets.publishing.service.gov.uk/government/uploads/system/uploads/attachment_data/file/191762/wheatley_review_libor_finalreport_280912.pdf

Raport ujawnił mechanizm manipulacji stawką LIBOR oraz wskazał wrażliwość innych wskaźników na manipulacje. Dokument naświetlił istotność wskaźników używanych na rynkach finansowych (LIBOR, TIBOR, EURIBOR, wskaźniki cen walut, wskaźniki cen towarów/surowców etc.), ich znaczenie systemowe. Raport postuluje wprowadzenie nadzoru nad administratorami wskaźników, konieczność wprowadzenia norm związanych z procesem powstawania, obliczania i stosowania wskaźników – w szczególności w relacji z konsumentem.

II. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/1011 (BMR) w sprawie indeksów stosowanych jako wskaźniki referencyjne w instrumentach finansowych i umowach finansowych. 

https://publications.europa.eu/en/publication-detail/-/publication/5f55dd2e-3dbb-11e6-a825-01aa75ed71a1/language-pl

http://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=CELEX:32016R1011&from=PL 

Wprowadza normy prawne funkcjonowania i stosowania wskaźników obowiązujące od 1 stycznia 2018 (z przejściowymi w pewnych obszarach do 1 stycznia 2021). Nakłada odpowiedzialność na podmioty i osoby uczestniczące w procesie tworzenia i stosowania wskaźników finansowych. Wprowadza obowiązek posiadania procedur i wskaźników alternatywnych na wypadek, gdyby dotychczas stosowane wskaźniki przestały istnieć (art. 28.2).

III. Ustawa o kredycie hipotecznym oraz o nadzorze nad pośrednikami kredytu hipotecznego i agentami, z dnia 23 marca 2017 r. (Dz.U. 2017 poz. 819).

http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20170000819/T/D20170819L.pdf

Wprowadza przepisy w zakresie stosowania wskaźników. Wprowadza m.in. wymóg, aby wskaźniki referencyjne używane w kredytach hipotecznych były zrozumiałe, dostępne, obiektywne i możliwe do zweryfikowania przez strony umowy.

IV. Standardy Regulacyjne i Techniczne (RTS – Regulatory Technical Standards).

https://www.esma.europa.eu/policy-rules/benchmarks

Rozporządzenie ESMA - European Securities and Markets Authority, w sprawie benchmarków, akty wykonawcze dla administratorów wskaźników, dla zapewnienia dokładności i integralności wskaźników (regulacyjne standardy techniczne (RTS) i wykonawcze standardy techniczne (ITS)).

V. Rekomendacja IOSCO i FSB, wytyczne ESMA-EBA.

https://www.iosco.org/library/pubdocs/pdf/IOSCOPD589.pdf

https://www.esma.europa.eu/sites/default/files/library/esma70-145-114_qas_on_bmr.pdf 

Regulatorzy międzynarodowi wprowadzają kanony funkcjonowania wskaźników: (i) zasady nadzoru nad procesem, (ii) jakości wskaźnika, (iii) jakości metodologii,  (iv) wiarygodności procesu. 

IOSCO wskazuje 5 cech, które powinien spełniać każdy indeks. Zgodnie z nimi powinien on: reprezentować istniejący rynek, dostosowywać się do zmian zachodzących na rynku, być reprezentatywny, obiektywny, niemanipulowany.
Regulatorzy są zgodni, że bezwzględną preferencja dla danych stanowiących bazę do obliczania wskaźników powinny stanowić realnie zawierane transakcje. Regulatorzy apelują o: (i) zmniejszenie ryzyka koncentracji związanego z dotychczasowym masowym używaniem wskaźników -IBOR, (ii) wytworzenie nowych alternatywnych wskaźników do istniejących obecnie, (iii) wprowadzanie wskaźników dopasowanych do instrumentów i rynków jakie mają opisywać.

VI. Komunikaty KSF i KNF.

https://www.nbp.pl/nadzormakroostroznosciowy/komunikaty/2018-12-17.aspx

https://www.nbp.pl/nadzormakroostroznosciowy/komunikaty/2019-03-29.aspx

https://www.knf.gov.pl/o_nas/komunikaty?articleId=65192&p_id=18